Sectorvorming voor MDIEU: zes aandachtspunten

De MDIEU-subsidie voor sectoren ondersteunt sectoren die investeren in duurzame inzetbaarheid. Wie haar wil aanvragen, moet een samenwerking tot stand brengen tussen minstens één werknemers- en één werkgeversorganisatie. Voor een sector die niet over een dergelijke sectorale organisatiestructuur beschikt, is dat een pittige klus. SPDI-adviseur Margreet Xavier geeft zes aandachtspunten die je als initiatiefnemer(s) in de gaten moet houden.

Bij georganiseerde sectoren met één cao, zoals metaal (FME) of bouw, is een samenwerking vrij eenvoudig te realiseren. Daar zijn al sectorale structuren aanwezig, bijvoorbeeld een O&O-fonds of een pensioenfonds. Bij ongeorganiseerde sectoren is vorming van een samenwerkingsverband lastiger. Het traject dat leidt tot zo’n samenwerking noemen we ‘sectorvorming’, maar die benaming kan wat verwarrend zijn. De samenwerkende bedrijven vormen namelijk geen sector zoals bedoeld in de Standaard Bedrijfsindeling 2008 (SBI). Dat is ook niet noodzakelijk voor de MDIEU-subsidie. Partijen hoeven de samenwerking zelfs niet per se binnen zo’n sector te organiseren: ook een combinatie van bedrijven uit meerdere branches is mogelijk. Het is wel gemakkelijk als je kunt uitgaan van een bestaande sectorale infrastructuur, maar soms is zo’n structuur er eenvoudigweg (nog) niet.

1. Zoek geschikte samenwerkingspartners

Een cruciale eerste stap is het zoeken van geschikte partners. Vooral bedrijven die een soortgelijk product maken of een vergelijkbaar productieproces hebben komen in aanmerking. Xavier: ‘Je kunt het best beginnen met informeel polsen, bijvoorbeeld door bedrijven uit te nodigen voor een informatiebijeenkomst. Daarin kan een expert uitleg geven over MDIEU en de sectoranalyse. Deze deskundige kan ook als onafhankelijke derde het gesprek faciliteren. Wil je een RVU-aanvraag doen, dan is het goed om meteen een conceptdefinitie voor “zwaar werk” op tafel te leggen, zodat alle aanwezigen kunnen nagaan of ze zich hierin herkennen en er een herkenbaar startpunt ligt voor verdere gesprekken. De initiatiefnemer maakt de conceptdefinitie, samen met adviseurs, op basis van onderzoek naar onder meer verzuimoorzaken, RI&E’s en PMO’s. Na afloop beslissen de aanwezigen of ze een samenwerkingsverband willen oprichten om met behulp van een sectoranalyse de MDIEU-subsidie te verkennen.’

2. Formuleer een passende definitie van ‘zwaar werk’

Bespreking van de conceptdefinitie van zwaar werk is belangrijk voor het vervolg, want een gezamenlijke definitie is een voorwaarde voor toewijzing van de MDIEU-subsidie voor het RVU-deel. Dit is in de ervaring van Xavier vaak een heikel punt. ‘Een ontwerpteam, bestaande uit HR-managers van geselecteerde bedrijven en vakbondsmensen, gaat aan de slag met dit vraagstuk. Zij maken een bijgestelde conceptdefinitie en schaven daarna net zolang tot alle betrokkenen ermee kunnen instemmen.’ Een externe deskundige is volgens Xavier de ideale bewaker van de voortgang en de inhoud van het proces. ‘Hij of zij kan de betrokkenen eraan herinneren dat het definiëren van zwaar werk een harde eis is. Dat wil nog weleens helpen. Geen definitie, geen subsidie.’

3. Creëer tijdig draagvlak aan werkgevers- én werknemerskant

Is er interesse aan werkgeverszijde, dan is het volgens Xavier zaak om snel op te schalen. Draagvlak en concreet de handtekening van werkgevers én vakbonden zijn onmisbaar voor een subsidieaanvraag. ‘Schakel tijdig de vakbond in en zorg voor goede communicatie richting alle betrokkenen. Zorgvuldig en veel communiceren is essentieel. Je moet ervoor zorgen dat je iedereen erbij houdt en dat je partijen niet vergeet.’ Wel is het belangrijk om stappen in de juiste volgorde te zetten. ‘Vakbonden willen vaak meteen meedoen, maar in mijn ervaring is het goed als de werkgevers er eerst samen uitkomen. Dat vergroot de kans van slagen. Tegelijk moeten vakbondsbestuurders erop kunnen vertrouwen dat ze later alsnog tijdig bij het proces worden betrokken. Door de samenwerking tussen beide partijen binnen SPDI weten vakbonden dat we ze niet vergeten.’

4. Onderhoud contact met SZW

Een externe adviseur kan ook ondersteunen bij overleg tussen het samenwerkingsverband en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW). Ambtenaren van SZW kunnen aangeven of het proces van sectorvorming goed verloopt en of de definitie van ‘zwaar werk’ voldoet. Xavier licht toe: ‘Soms ben je er met alle partners uit, maar moet je bijvoorbeeld de term “fysiek zwaar werk” nog verder definiëren om subsidie te kunnen krijgen. Advies van SZW kan je dan verder helpen in het proces. Maar het is ook handig dat een adviseur ervaringen meebrengt uit trajecten in andere sectoren. Zo stel je als samenwerkingsverband eerder de juiste vragen aan het ministerie.’

5. Richt de samenwerkingsovereenkomst zorgvuldig in

De partijen die samen MDIEU-subsidie aanvragen, moeten een samenwerkingsovereenkomst ondertekenen. Hierin staat onder andere welke partij de hoofdaanvrager is. Voor deze rol komt een werkgevers- of werknemersorganisatie of een O&O- of A&O-fonds in aanmerking. De hoofdaanvrager moet minstens twee jaar bestaan. Xavier: ‘Leg bij subsidieaanvraag vooral ook goed vast wat de rol is van de hoofdaanvrager en die van de sectorale werkgevers. Is de hoofdaanvrager puur ontvanger en verdeler van de subsidie? Of gaat hij ook controleren hoe individuele werkgevers de subsidiegelden besteden? En hoe zit het met aansprakelijkheid? Het is verstandig om met hulp van een adviseur goede afspraken te maken en die zorgvuldig op papier te zetten.’

6. Schakel onafhankelijk advies in

Het kwam al diverse malen ter sprake: goede begeleiding vergroot sterk de kans op succes bij het vormen van een samenwerkingsverband. ‘Sectorvorming is beslist geen gemakkelijk proces,’ aldus Xavier. ‘Zonder goede begeleiding is het eigenlijk niet te doen. Een grote valkuil is dat mensen in een soort verkapte cao-onderhandelingen terechtkomen, met name bij het definiëren van zwaar werk. Een onafhankelijk adviseur kan dat voorkomen en iedereen bij de les houden. Verder is het hele traject in goede banen leiden gewoon een forse en verantwoordelijke taak. Die doe je er als medewerker van een sectorale organisatie of bedrijf echt niet even bij.’

Interesse in ondersteuning?

SPDI ondersteunt bij sectorvorming voor MDIEU-aanvragen, en bij alle andere vragen over de MDIEU-regeling. Onze ervaren adviseurs zijn vertrouwd met het speelveld van sociale partners en combineren de belangen van werkgever en werknemer. Zij kunnen vakbonden en werkgevers zowel apart als gezamenlijk ondersteunen bij vragen over sectorvorming, maar ook andere vragen over de RVU,  duurzame inzetbaarheid, en (het aanvragen van) de MDIEU-subsidie. Voor deze algemene vraagbaakfunctie ontvangt SPDI subsidie van het ministerie van SZW. Dus heb je vragen, schroom dan niet om met ons contact op te nemen. Vaak kunnen we je kosteloos verder helpen. Een sector die het SPDI-team wil inschakelen voor het uitvoeren van een sectoranalyse of activiteitenplan kan dit doen met behulp van de eigen MDIEU-subsidie voor deze activiteiten.

Deel deze pagina via: