vrijdag 5 februari 2021 · Leestijd 3 – 4 minuten
Medewerkers die zwaar werk doen, lopen op termijn een verhoogd risico op gezondheidsklachten en uitval. De vraag is dan hoe dit kan worden voorkomen: is het werk zelf te verlichten, of zijn andere ingrepen nodig? Is het laatste het geval, dan kan het nodig zijn alternatieve oplossingen te zoeken zodat mensen duurzaam inzetbaar kunnen blijven. Bijvoorbeeld ander werk. Dit is niet altijd gemakkelijk te realiseren en vergt inzet van zowel medewerker als werkgever. Door knelpunten bespreekbaar te maken, is het wel degelijk mogelijk om oplossingen te vinden waarmee beide partijen tevreden kunnen zijn.
Er is al jaren discussie over wat ‘zware beroepen’ zijn. Dat is lastig vast te stellen. Toch laten voorbeelden in diverse sectoren zien dat werkgevers en werknemers wel degelijk kunnen bepalen wat zij gezamenlijk onder ‘zwaar werk’ verstaan. In algemene zin kan werk zwaar genoemd worden als het op langere termijn een verhoogd risico op bovenmatige slijtage of gezondheidsproblemen geeft. Bijvoorbeeld omdat er langdurige zware fysieke en/of psychische belasting aan is verbonden, al dan niet in combinatie met onregelmatige of lange werktijden. In elk bedrijf of sector is een vruchtbaar gesprek te voeren over de vraag wat je juist dáár onder ‘zwaar werk’ moet verstaan. En dus ook over wat je eraan kunt doen.
Aan de slag gaan met zwaar werk levert voor iedereen winst op. Het behoedt medewerkers voor de consequenties van voortijdige uitval door gezondheidsklachten. En het vergroot sterk de kans dat de werkgever kan profiteren van optimale productiviteit en gezonde bedrijfsfinanciën. Maar maatregelen op dit terrein doen vrijwel altijd ook pijn. Denk bijvoorbeeld aan de noodzaak om als werkgever te investeren. Of aan de onzekerheid waar een werknemer mee te maken krijgt als hij van werk moet wisselen of inkomensverlies moet accepteren. Het is belangrijk al deze aspecten goed bespreekbaar te maken. Oplossingen op het gebied van zwaar werk zijn een kwestie van geven en nemen, de kunst is om een goede balans te vinden.
Het aanpakken van zwaar werk is een vereiste om in aanmerking te komen voor ondersteuning volgens de Maatwerkregeling Duurzame Inzetbaarheid & Eerder Uittreden (MDIEU). Deze regeling biedt sectorale subsidie voor uitkeringen die werkgevers betalen aan medewerkers die eerder willen stoppen met werken. Maar alleen als er gelijktijdig ook investeringen plaatsvinden in duurzame inzetbaarheid. Sectoren kunnen hierbij ook weer subsidie krijgen, op voorwaarde dat zij activiteiten ontwikkelen en uitvoeren om de zwaarte van het werk te verminderen. Voor de MDIEU-regeling is in totaal 960 miljoen euro beschikbaar.
Zwaar werk is een belangrijke oorzaak van gezondheidsklachten, slijtage, verzuim en vroegtijdige uitval. Medewerkers zijn hierdoor beperkter inzetbaar.
Dit heeft grote gevolgen voor de medewerkers in kwestie, maar ook voor de organisaties waar zij werken. Deze krijgen te maken met lagere arbeidsproductiviteit en verminderde wendbaarheid.
Om bij zwaar werk de duurzame inzetbaarheid van medewerkers te waarborgen, zijn ingrepen nodig die deels of volledig voorbij het huidige werk reiken. Deze zijn onder te verdelen in drie categorieën: tijdig omscholen naar ander werk; bijscholen en belastende werkzaamheden afwisselen met minder belastende; en tot slot zorgen voor voldoende hersteltijd. Deze drie categorieën vormen de kapstok bij het ontwikkelen van een werkende bedrijfsaanpak voor zwaar werk. Daarnaast zijn sociale steun en waardering, goede arbeidsverhoudingen en voldoende ruimte om regelmogelijkheden te benutten van belang.
Ondersteuning of meer informatie nodig? Het SPDI-team biedt dit graag!
